Obecność bakterii w ludzkim ciele i ich dobroczynny wpływ od dawna nie budzi już wątpliwości. Bakterie w układzie trawiennym tworzą tak zwaną mikroflorę. Poniżej wyjaśniamy, czym ona jest, jaka jest jej funkcja w ciele ludzkim oraz jak objawiają się jej zaburzenia.
Czym jest mikroflora jelitowa?
Mikroflora jelitowa to zespół mikroorganizmów, który tworzy w układzie pokarmowym złożony ekosystem. Szacuje się, że w poszczególnych odcinkach układu pokarmowego znajduje się od 106 do 1012 bakterii w 1 g treści pokarmowej, które pochodzą z 500-1000 gatunków (w tym również są to bakterie probiotyczne z rodzajów Bifidobacterium longum, Lactobacillus acidophilus czy Lactobacillus delbrueckii. Oczywiście mikroflora jelitowa nie jest stała – wpływa na nią szereg czynników, które mogą ją zaburzyć, np. choroby, stres, przyjmowanie leków i antybiotyków, nieprawidłowa dieta, czy czynniki środowiskowe. Jej skład zmienia się także wraz z wiekiem.
Za co odpowiada mikroflora jelitowa?
Podstawowym zadaniem mikroflory jelitowej, będącej w stanie równowagi, jest wspomaganie trawienia, czyli rozkładania złożonych związków organicznych (węglowodanów, białek i tłuszczów) na prostsze, aby było możliwe ich wchłonięcie. Dzięki trawieniu nasz organizm otrzymuje proste związki chemiczne, które są materiałem energetycznym i budulcowym komórek organizmu.
Jednocześnie prawidłowa mikroflora jelitowa chroni przed kolonizacją tych obszarów przez drobnoustroje chorobotwórcze. W składzie mikroflory znajdują się bakterie probiotyczne, które wykazują działanie antagonistyczne, tzn. uniemożliwiają patogenom namnażanie się w układzie pokarmowym.
Inną ważną funkcją mikroflory jelitowej jest budowanie odporności organizmu, co ma miejsce już od pierwszych dni życia. Bakterie probiotyczne kolonizujące jelita już w okresie prenatalnym to pierwsze antygeny, dzięki którym zachodzi trening immunologiczny (odpornościowy) w tkankach limfatycznych. Ponadto mikroflora wspomaga produkcję serotoniny, a także witamin (np. witaminy K, biotyny).
Zobacz też:
Jak probiotyki uczestniczą we wspomaganiu trawienia?
Objawy zaburzeń
Stan mikroflory jelitowej jest bardzo powiązany z tym, jak funkcjonujemy na co dzień, w związku z czym wszelkie zaburzenia mogą dawać szybkie i niestety nieprzyjemne objawy. Do grupy dolegliwości wynikających z dysbiozy (czyli zaburzenia mikroflory w układzie pokarmowym) zaliczamy przede wszystkim biegunkę oraz zaparcia. Powstają one w sytuacji, gdy miejsce bakterii probiotycznych w układzie pokarmowym zajmują drobnoustroje chorobotwórcze. Może się to stać w wyniku różnorodnych zakażeń bakteryjnych, ale również stosowania antybiotyków, które wyjawiają układ pokarmowy, co pozbawia organizm dobroczynnych bakterii.
Bibliografia:
- Tokarz-Deptuła B., Deptuła W., Probiotyki, a układ odpornościowy przewodu pokarmowego ssaków, “Postępy mikrobiologii”, 2017, 56, 2, 157–162.
- Nowak A., Śliżewska K., Libudzisz Z., Probiotyki – historia i mechanizmy działania “ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość” 2010, 4 (71), 5 – 19.
